WYROKI SĄDOWE I INTERPRETACJE PODATKOWE
1. Dodatnia wartość firmy (goodwill) nie jest prawem majątkowym w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8.10.2019 r., sygn. akt II FSK 3272/17
Przedmiotem sporu była kontrowersja prawna dotycząca opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych wartości firmy, jako dodatniej wartości przedsiębiorstwa (dodatnia różnica pomiędzy ceną sprzedaży a wartością zbioru składających się na przedsiębiorstwo rzeczy i praw majątkowych – tzw. goodwill). Jest to – nietożsama ze znakiem towarowym – niezdefiniowana w ustawie wartość o znaczeniu ekonomicznym, czyli wartość przedsiębiorstwa w aspekcie jego niematerialnych aktywów, na które składają się m.in. dochodowość, lokalizacja, organizacja marketingowa, reputacja, klientela; goodwill to nadwyżka zyskowności danego przedsiębiorstwa nad średnią zdolnością generowania zysków podmiotów z danej branży.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie można bez naruszenia zasady, że obowiązki podatkowe kreują przepisy ustawowe (art. 217 Konstytucji RP), wyprowadzić tezy o opodatkowaniu podaatkiem od czynności cywilnoprawnych zawartego w cenie przedsiębiorstwa goodwill z wykładni przepisów prawa. Opodatkowanie goodwill wymaga, aby było ono składnikiem przedsiębiorstwa (rzeczą lub prawem majątkowym), co powinno wynikać wprost z przepisu ustawy podatkowej.
Podkreślić też należy, że przeciwko zakwalifikowaniu goodwill do praw majątkowych przemawia też i to, że w orzecznictwie, jak i piśmiennictwie nie ma ono ustabilizowanej nazwy – raz określa się go jako „wartość firmy”, raz jako „renomę firmy”, a jeszcze w innych przypadkach jako „wartość godziwą aktywów netto”. W świetle tych wszystkich rozważań Naczelny Sąd Administracyjny przyjmuje, że dodatnia wartość firmy (goodwill) jest pewnym stanem faktycznym, uzewnętrznionym w momencie sprzedaży przedsiębiorstwa, nie stanowiącym prawa podmiotowego, a tym samym nie może być przedmiotem samodzielnego obrotu gospodarczego. W konsekwencji – dodatnia wartość firmy (goodwill) nie jest prawem majątkowym w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) u.p.c.c.
