Sejm 23 października 2018 roku uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (dalej ustawa zmieniająca). Aktualnie ten akt prawny został skierowany do podpisu Prezydenta.
Najważniejsze zmiany w zakresie cen transferowych, jakie wprowadzone zostały ustawą zmieniającą, obejmują:
1. [ujednolicenie pojęć i definicji] – wszystkie przepisy dotyczące cen transferowych zostały umieszczone w jednym nowym rozdziale – Rozdział 1a Ceny transferowe w ustawie o PDOP (odpowiednio Rozdział 4b Ceny transferowe w ustawie o PDOF). Jednocześnie, ustawa zmieniająca wprowadza około 10 definicji legalnych.
2. [zmiana definicji podmiotów powiązanych] – w ustawie zmieniającej zrezygnowano z dotychczasowych pojęć podmiotu krajowego oraz podmiotu zagranicznego, jednocześnie w miejsce dotychczasowego sformułowania „udział w kapitale, zarzadzaniu lub kontroli” wprowadzono „wywieranie znaczącego wpływu”. Na szczególną uwagę zasługują jednocześnie relacje rodzinne (pokrewieństwa), które nie będą już skutkowały powiązaniem wyłącznie w odniesieniu do podmiotów krajowych. Jako powiązanie będą również traktowane relacje występujące w strukturze właścicielskiej, ukształtowanej bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych (w sposób sztuczny).
3. [zmiana definicji transakcji oraz wysokości progów] – ustawa zmieniająca wprowadza pojęcie transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym oraz przewiduje podniesienie progów dokumentacyjnych, po przekroczeniu których powstaje obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych. Zmianie ulega też sam mechanizm określenia progów.
4. [wydłużenie terminów] – wydłużeniu ulegają terminy na złożenie oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz złożenie informacji o cenach transferowych z 3 do 9 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego. Z kolei termin na sporządzenie grupowej dokumentacji cen transferowych został wydłużony do 12 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego.
5. [ułatwienia i zwolnienia dokumentacyjne] – ustawa zmieniająca wprowadza możliwość realizacji obowiązku posiadania grupowej dokumentacji cen transferowych poprzez wykorzystanie w tym celu bezpośrednio dokumentacji sporządzonej przez inny podmiot z grupy, w tym również w języku angielskim. Dodatkowo, wprowadza cztery nowe zwolnienia dokumentacyjne, obejmujące (a) transakcje kontrolowane zawierane między podmiotami krajowymi (pod pewnymi warunkami), (b) transakcje kontrolowane, które w całości nie stanowią przychodu lub kosztów uzyskania przychodów, (c) transakcje kontrolowane, których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz (d) transakcje kontrolowane w zakresie przypisywania dochodu do zagranicznego zakładu położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne podmioty powiązane, jeżeli przepisy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują, że dochody te mają być opodatkowane poza Rzeczpospolitą Polską.
6. [ujednolicenie wymogów dokumentacyjnych ze standardami OECD] – zmianie ulegają elementy lokalnej i grupowej dokumentacji cen transferowych, tak aby odzwierciedlały one wymogi wynikające z wytycznych OECD.
7. [wprowadzenie uproszczonych zasad rozliczeń] – ustawa zmieniająca wprowadza uproszczone rozwiązania (safe harbours), których zastosowanie przez podatnika skutkuje uznaniem ceny lub elementu ceny za rynkową. Takie rozwiązania są przewidziane dla dwóch rodzajów transakcji, tj. pożyczek oraz usług mających charakter usług o niskiej wartości dodanej.
8. [kompleksowe uregulowanie zasady ceny rynkowej] – ustawa zmieniająca wprowadza rozwiązania umożliwiają zastosowanie, w uzasadnionych przypadkach, innych niż wymienione w ustawie metod, w tym technik wyceny, do określania przychodów lub kosztów uzyskania przychodów podatnika z transakcji kontrolowanych, dla efektywniejszej weryfikacji przez organy podatkowe zgodności warunków pomiędzy podmiotami powiązanymi z warunkami rynkowymi.
9. [warunki stosowania korekty (dostosowania) cen transferowych] – ustawa zmieniająca wprowadza jednoznaczną regułę, że korekta cen transferowych stanowi odpowiednio przychód lub koszt uzyskania przychodów i jest ujmowana w roku, którego dotyczy – o ile spełnione są warunki wskazane w przepisie.
10. [doprecyzowanie niektórych instrumentów weryfikacji cen transferowych] – dotychczasowe uprawnienie organu podatkowego do uwzględnienia całokształtu warunków, na jakich prowadzą działalność podmioty powiązane poprzez uznanie, że w określonych warunkach dana transakcja nie zostałaby zawarta (non-recognition) lub zostałaby zawarta inna (recharacterization), wywodzone z brzmienia obowiązującego art. 11 ust. 1 ustawy o PDOP oraz art. 25 ust. 1 ustawy o PDOF zostało we wprowadzanych regulacjach doprecyzowane. Doprecyzowanie funkcjonowania tych instrumentów stanowi wdrożenie wytycznych OECD w zakresie zapobiegania erozji podstawy opodatkowania oraz przerzucaniu zysków (BEPS).
11. [nowoczesne raportowanie cen transferowych] – obowiązek składania przez podatników sprawozdań CIT/TP lub PIT/TP zostanie zastąpiony raportowaniem cen transferowych w formie elektronicznej (TP-R), który jednocześnie zapewni większą efektywność typowania podatników do kontroli (zostaną wydane odpowiednie akty wykonawcze).
12. [sygnowanie oraz treść oświadczenia o sporządzenia dokumentacji] – ustawa zmieniająca rozszerza dotychczasową treść oświadczenia o deklarację, że ceny transferowe transakcji kontrolowanych objętych lokalną dokumentacją są ustalone na warunkach rynkowych i doprecyzowuje, że oświadczenie to powinien podpisać kierownik jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości.
13. [przepisy przejściowe] – przepisy ustawy zmieniającej mogą, w określonym nią zakresie, znaleźć zastosowanie do transakcji kontrolowanych, realizowanych w roku 2018. Podatnik powinien zatem dokonać rewizji kosztów i korzyści dostępnych dla niego rozwiązań.
Zgodnie z treścią ustawy zmieniającej minister właściwy do spraw finansów publicznych wydać powinien nowe przepisy wykonawcze. Stosownie do przyjętego harmonogramu legislacyjnego nowe rozporządzenia mają się pojawić w grudniu 2018 roku.
