Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) z 30.10.2014 r. (sygn. I FSK 1489/13) dotyczył pomiotu świadczącego usługi na rzecz banków. Świadczenie usługobiorcy polegało na obsłudze transakcji zawieranych przy użyciu kart płatniczych.
W skład usługi wchodził szereg czynności, które miała na celu prawidłowe rozliczanie tych transakcji. Wynagrodzeniem usługodawcy była suma opłat za poszczególne czynności powiększona o opłaty stałe.
Ramy prawne
Spór dotyczył zakresu zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług (ustawy o VAT). Zgodnie z tym przepisem, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.
Rozszerzenie powyższego zwolnienia zostało ustanowione w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, który stanowi że zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.
W analizowanym wyroku kwestią sporną było to, czy wszystkie czynności usługodawcy są zwolnione na mocy powyższych przepisów.
Fiskus: ograniczony zakres zwolnienia
W toku postępowania organ podatkowy podzielił czynności usługodawcy na dwie grupy: czynności związane ściśle z transakcją finansową oraz czynności techniczne. Zwolnienie z podatku VAT miałoby przysługiwać tylko do pierwszej grupy. Powinny to być o czynności, które mają wpływ na fizyczne przekazanie środków pieniężnych, prowadzą do zmiany sytuacji prawnej lub finansowej stron transakcji płatniczej oraz są właściwe tylko i wyłącznie dla tych transakcji i nie występują w żadnej innej dziedzinie życia.
Organ podatkowy stwierdził, że powyższe kryteria spełniają m.in:
- usługa przesyłania do banku zapytań akceptacyjnych (autoryzacyjnych) transakcji wykonanych przy użyciu kart,
- usługi rozliczania transakcji,
- przekazanie bankowi wiadomości rozliczeniowych od agenta rozliczeniowego, na podstawie których bank obciąża rachunki posiadaczy kart płatniczych i przekazuje do usługodawcy odpowiednie kwoty z tych rachunków.
Do czynności czysto technicznych (czyli niekorzystających ze zwolnienia) Fiskus zaliczył natomiast przeprowadzenie procedur reklamacyjnych oraz przekazywanie informacji.
NSA: szerokie rozumienie zwolnienia
NSA nie podzielił stanowiska organu podatkowego. Zdaniem sądu wszystkie czynności usługodawcy obsługującego transakcje powinny być traktowane w sposób jednolity, co w spornej sytuacji uzasadniało stosowanie zwolnienia z VAT. NSA wskazał przy tym na dwie okoliczności. Po pierwsze, zdaniem sądu ze zwolnienia powinny korzystać wszystkie czynności charakterystyczne, typowe i niezbędne do wykonania świadczenia (obsługi transakcji przy użyciu kart płatniczych). Czynnością taką było, w opinii NSA, także min. przekazywanie informacji w procesie obsługi transakcji (w odniesieniu do której Fiskus odmówił zastosowania zwolnienia). Ponadto, NSA stwierdził, że wszystkie czynności służące obsłudze transakcji przy użyciu kart płatniczych stanowią część jednej kompleksowej usługi. Nie powinny, w związku z tym, być traktowane jako osobne świadczenia. Kompleksowa usługa związana z kartami płatniczymi korzysta natomiast w sposób jednoznaczny ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.
Michał Samborski,
Młodszy Konsultant Podatkowy
ECDDP Sp. z o.o.
Opublikowane na portalu Rzeczpospolita.pl
