WYROKI SĄDOWE I INTERPRETACJE PODATKOWE
PDOP

1. Przychody z opłat za akademik podlegają opodatkowaniu podatkiem od przychodów z budynków

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 07.08.2020 r., znak 0111-KDIB2-1.4010.192.2020.1.PB. Uczelnia jest właścicielem budynków, przeznaczonych na domy studenta potocznie zwane akademikami, które przeznaczone są na cele mieszkaniowe studentów. W przypadku studentów podstawą zamieszkania jest decyzja zawarta w zawiadomieniu o przyznaniu miejsca do zamieszkania w domu studenckim. Student nie zawiera z uczelnią umowy najmu, obciążenie opłatą następuje w oparciu o ww. zawiadomienie i obowiązujące stawki opłat. Stawki opłat wynikają z wewnętrznego aktu prawnego uczelni. Przychód uzyskiwany z opłat uiszczanych przez studentów w całości przeznaczony jest na działalność statutową Wnioskodawcy, w tym także na remont budynków i ich wyposażenie. Organ podatkowy, wbrew stanowisku Uczelni, uznał, że przychody z czynszu za akademik podlegają podatkowi od przychodów z budynków. Opłata ponoszona przez studentów w ramach korzystania z miejsca w domach studenckich spełnia kryteria uznania jej za czynsz w rozumieniu przepisu art. 659 k.c. Zgodnie z przepisami k.c. i zgodnie z ugruntowaną praktyką nie ma konieczności zawierania umowy najmu w formie pisemnej jeśli umowa ta nie jest dłuższa niż rok pod warunkiem że strona umowy zapoznana została z regulaminem korzystania przedmiotu najmu oraz wpłaciła zabezpieczenie finansowe w razie zniszczenia rzeczy oddanej w najem (kaucja). Biorąc powyższe pod uwagę nie sposób zgodzić się z argumentacją Wnioskodawcy, że decyzja o przyznaniu miejsca w domu studenckim nie jest umową a tym samym nie ma cech umowy o podobnym charakterze do umowy najmu lub umowy dzierżawy. Zdaniem Organu udostępnienie miejsca w domach studenckich jest inną umową o podobnym charakterze do umów najmu czy dzierżawy, co oznacza, że w opisanym stanie faktycznym, spełnione są wszystkie warunki określone w art. 24b ust. 1 ustawy o PDOP, co powoduje, że dom studencki podlega opodatkowaniu, w świetle wskazanej regulacji. Ponadto, do przychodów z akademików nie będzie miało też zastosowanie zwolnienie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOP, dotyczące działalności pożytku publicznego, m.in. oświatowej, w tym również polegająca na kształceniu studentów. Zdaniem Organu, zwolnienie wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOP, nie ma charakteru podmiotowego, nie obejmuje wszystkich dochodów podmiotu gospodarczego prowadzącego działalność gospodarczą, lecz tylko dochody przeznaczone na działalność statutową. Zatem, w przedmiotowej sprawie, dokonując oceny zakresu zwolnień podatkowych, należy uwzględnić, że wolny od podatku dochodowego od osób prawnych jest wyłącznie dochód ustalony zgodnie z art. 7 ustawy o PDOP, przeznaczony na działalność statutową, a nie przychód ustalony zgodnie z art. 24b ww. ustawy.

2. Wynagrodzenie wypłacane twórcom na podstawie orzeczenia sądowego podlega zaliczeniu w koszty podatkowe

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11.08.2020 r., znak 0111-KDIB1-1.4010.235.2020.1.NL. W ramach swojej działalności Wnioskodawca nabywa prawa bądź licencje do patentów (rozwiązań technicznych), które następnie są wdrażane i znajdują zastosowanie w prowadzonej działalności. Wysokość wynagrodzenia przysługującego twórcom/współtwórcom danego rozwiązania technicznego była przedmiotem sporu sądowego, w wyniku którego kwota wynagrodzenia (wraz z odsetkami) zasądzona przez sąd była kilkukrotnie niższa, niż ta wnioskowana przez powodów. Organ zgodził się z Wnioskodawcą, że wynagrodzenie wypłacone na podstawie orzeczenia sądowego współtwórcom przedmiotowego rozwiązania technicznego oraz osobie fizycznej, będącej spadkobiercą współtwórcy – będzie stanowić dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu, potrącalny w dacie jego wypłaty (w przypadku współtwórców) oraz w dacie zaksięgowania (w przypadku spadkobiercy współtwórcy). Nie ulega wątpliwości, że wydatek na wynagrodzenie był poniesiony w celu osiągnięcia przychodu, co potwierdzone zostało także w toku postępowania sądowego, gdzie zarówno powodowie jak i Spółka byli zgodni co do tego, że analizowany projekt generuje dla Spółki korzyści ekonomiczne. Odnosząc się do kwestii momentu zaliczenia wypłacanego wynagrodzenia w ciężar kosztów podatkowych zastosowanie mieć będzie przepis szczególny, tj. art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o PDOP, który przewiduje, iż wydatki takie jak zapłata wynagrodzenia twórcom rozwiązania technicznego, będącego prawem majątkowym, o którym mowa w art. 18 ustawy o PDOF – stanowi koszt podatkowy w ujęciu kasowym. Również odsetki od wynagrodzenia wypłaconego współtwórcom (oraz spadkobiercy) na podstawie orzeczenia sądowego stanowić będą dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu w dacie ich zapłaty.

3. Podatek u źródła za usługi organizacji lotu wykonywane przez podmiot zagraniczny

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11.08.2020 r., znak IPPB5/4510-1083/15-5/S/AJ/JC. Wnioskodawca jest spółką prawa polskiego. Wnioskodawca zlecił spółce A. z siedzibą na Brytyjskich Wyspach Dziewiczych organizację lotu. Samolotem lecieli marynarze z krajów innych niż Polska, którzy pływają na statku, którego armatorem jest Wnioskodawca. Statek ten pływa pod polską banderą. Samolot nie startował z terytorium Polski, nie zatrzymywał się na terytorium Polski ani nie miał swej destynacji na terytorium Polski.
Szczegółowy zakres usługi polegającej na „organizacji lotu” zawiera w sobie: wybór linii lotniczej, która przewiezie marynarzy, wyczarterowanie samolotu na wybrany lot lub zakup biletów na wybrany lot. Opłatę z tytułu organizacji lotu Wnioskodawca uiścił na rzecz spółki na rachunek bankowy założony w banku z siedzibą na Litwie. Oprócz faktu, że koszty organizacji lotu ponosi spółka prawa polskiego, cała umowa nie ma żadnego związku z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Organ, zgodnie z orzeczeniem WSA uwzględniającym skargę na pierwotną interpretację, zgodził się z Wnioskodawcą, że przychód uzyskany przez spółkę z siedzibą na Brytyjskich Wyspach Dziewiczych (podatnika) z tytułu należności za czarter samolotu nie podlega w danym stanie faktycznym opodatkowaniu podatkiem z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychodów przez nierezydentów, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 updop. Istotą opodatkowania nierezydentów jest, aby przychód uzyskiwany był na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W opisywanym stanie faktycznym ani zapłata nie następuje na terytorium Polski ani samolot nie jest wykorzystywany na terytorium Polski. Nie można wywodzić obowiązku podatkowego nierezydenta, będącego kontrahentem spółki polskiej wobec Rzeczypospolitej Polskiej w oparciu o to, że efekt usługi wykonanej przez nierezydenta będzie odnosił się do kontrahenta polskiego.

PDOF

1. Wydatki na kopanie waluty wirtualnej jako koszty podatkowe

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 21.07.2020 r. sygn. akt: I SA/Łd 285/20. Z przepisu art. 22 ust. 14 ustawy o PDOF, wynika, że do kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia waluty wirtualnej zalicza się wydatki bezpośrednio poniesione na jej nabycie oraz koszty związane z jej zbyciem. Zdaniem sądu za wydatki poniesione bezpośrednio na nabycie waluty wirtualnej należy uznać także wydatki związane z jej nabyciem w sposób pierwotny – poprzez „wykopanie” metodą Proof of Work. Do technicznych warunków nabycia waluty wirtualnej metodą Proof of Work należy posiadanie odpowiednio wydajnego sprzętu podłączonego do sieci i poniesienie wydatków na zwiększone zużycie energii elektrycznej w celu zasilania tego sprzętu. Tym samym jest jasne, że wykopanie waluty wirtualnej tą metodą nie jest możliwe bez użycia przeznaczonego do tego celu sprzętu i zużycia w tym właśnie celu energii elektrycznej. Innymi słowy – bez wydatków na ten cel nie dojdzie do nabycia wirtualnej waluty, poniesienie ich natomiast gwarantuje jej wykopanie. W związku z powyższym sąd uznał, że wydatki na zakup sprzętu do kopania waluty wirtualnej i na zakup energii elektrycznej zużywanej przez ten sprzęt, stanowią wydatki ponoszone bezpośrednio na nabycie waluty wirtualnej i jako takie stanowią koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego jej zbycia.

2. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 16.072020 r., sygn. akt: I SA/Rz 250/20

Zapłacenie przez pracodawcę zaległych składek na ZUS nie generuje przychodu po stronie pracownika
Sąd w komentowanym wyroku nie przyznał racji organowi podatkowemu, który stwierdził, że u pracownika, w momencie zapłaty przez płatnika zaległych składek na ubezpieczenie społeczne w części, w której powinny być sfinansowane z dochodów podatnika, a także składek na ubezpieczenie zdrowotne, powstał przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PDOF, podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
W realiach sprawy – jak wyjaśnił sąd – uregulowanie zaległych składek stanowiło wywiązanie się przez pracodawcę z ustawowych obowiązków nałożonych na niego, jako płatnika w oparciu o przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Opłacanie zaległych składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez pracodawcę oraz zaległych składek na ubezpieczenie zdrowotne, nie generuje zatem żadnego przysporzenia majątkowego zwiększającego majątek pracownika. Nie można więc przyjąć za organem podatkowym, że wystąpiło źródło przychodu, o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PDOF. Sąd zauważył także, że konsekwencją niepobrania przez płatnika we właściwym czasie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, było wypłacenie wynagrodzenia w wyższej wysokości. W konsekwencji, także pobranie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w wyższej wysokości niż należna. Przyjęcie za prawidłowe stanowiska organu podatkowego prowadziłoby więc do zakłócenia podstawowych zasad opodatkowania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, a mianowicie zakazu podwójnego opodatkowywania.

3. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 18.06.2020 r., sygn. akt: I SA/Wr 934/19

Moment powstania przychodu w postaci punktów wirtualnych wymiennych na towary i usługi
Spór prawny w niniejszej sprawie dotyczył kwestii, czy w przypadku przyznania przez pracodawcę pracownikowi lub współpracownikowi świadczenia w postaci punktów w programie motywacyjnym stanowi inne nieodpłatne świadczenie, z tytułu którego przychód powstaje w chwili przyznania powyższych punktów, czy też w momencie wymiany punktów na towary i usługi. W ramach programu pracodawca udostępniał pracownikom i współpracownikom punkty uprawniające do nabycia określonych produktów i usług. Założeniem programu było, by pracownicy i współpracownicy otrzymywali od pracodawcy na indywidualne konto funkcjonujące w serwisie internetowym określoną ilość punktów o wartości 1 PLN, przy czym punkty nie byłby przyznawane na określony czas – dopóki trwała umowa o pracę czy też umowa o innym charakterze, pracownik lub współpracownik mógł dokonać wymiany punktów na wybrany towar lub usługę. Zdaniem Sądu w omawianym przypadku przekazywania pracownikowi lub współpracownikowi punktów o określonej wartości (1 punkt – 1 PLN), wymienialnych na towary lub usługi mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem. Otrzymanie tych punktów, równoznaczne z uzyskaniem możliwości wymiany na towary i usługi, co niewątpliwie ma konkretny wymiar finansowy – z uwagi na to, że punkty opiewają na określoną wartość pieniężną. Samo otrzymanie przez pracownika punktów w sposób definitywny powiększa zatem jego majątek, co jest warunkiem koniecznym dla uznania danego świadczenia za przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PDOF.

PROCES LEGISLACYJNY

4. Projekt ustawy wprowadzającej tzw. estoński CIT

Projekt z dnia 10 sierpnia 2020 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Ministerstwo opracowało projekt ustawy wprowadzającej tzw. estoński CIT. Został on także skierowany do prekonsultacji wraz z komentarzem do wprowadzanych zmian. W projekcie przewidziane zostały dwa alternatywne warianty opodatkowania na nowych zasadach (bez możliwości ich łączenia) tj.:

1) Wariant pierwszy: ryczałt od dochodów spółek kapitałowych, który jest systemem wzorowanym na rozwiązaniu estońskim (i pokrewnych: łotewskim, gruzińskim) wiążący dochód do opodatkowania z kategoriami prawa bilansowego i polegający na znacznej modyfikacji podstawowych zasad opodatkowania, obowiązujących w ustawie o PDOP (zmianie ulega m.in. moment powstania obowiązku podatkowego, podstawa opodatkowania, stawki podatkowe) zwany dalej: ryczałtem. Ze względu na swoją specyfikę i odrębność przewiduje się nowy rozdział ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych.

W największym skrócie: opodatkowanie ryczałtem polegać ma na tym, że podatnicy nie będą płacić podatku w miesięcznych/kwartalnych zaliczkach, ani rozliczać się rocznie. Będą go płacić dopiero w momencie wypłaty zysku.

Z ryczałtu będą mogły skorzystać:

• małe i średnie spółki kapitałowe (z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjne), których przychody nie przekraczają 50 mln zł,
• spółki, w których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne,
• które nie posiadają udziałów w innych podmiotach,
• które zatrudniają co najmniej 3 pracowników – oprócz udziałowców,
• których przychody pasywne nie przewyższają przychodów z działalności operacyjnej,
• które wykazują nakłady inwestycyjne.

2) Wariant drugi: specjalny fundusz inwestycyjny, który w sensie ekonomicznym umożliwia szybsze rozliczenie amortyzacji środków trwałych w kosztach podatkowych. Zasady opodatkowania pozostają jak dotychczas, w tym możliwe jest równoległe korzystanie z wszelkich preferencji podatkowych. Wejście ustawy w życie planowane jest na styczeń 2021 r. O wszystkich zmianach w pracach nad projektem będziemy Państwa informować na bieżąco.

Projekt ustawy.
Estoński CIT.