PODATEK OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH
WYROKI SĄDOWE I INTERPRETACJE PODATKOWE
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 14.10.2020 r. sygn. akt III SA/Wa 2750/19
Sprzedaż wierzytelności w nie będzie stanowić dostawy towarów ani świadczenia usług, w związku z czym nie będzie opodatkowana VAT. Zatem nie korzystając z wyłączenia opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych będzie objęta tym podatkiem
Wnioskodawca jest spółką akcyjną z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzenia podstawowej działalności gospodarczej wnioskodawca nabywa na własne ryzyko i na własny rachunek pakiety wierzytelności trudnych (dalej z osobna: „wierzytelność” albo łącznie „wierzytelności”). Wierzytelności nabywane są zasadniczo w celu ich windykacji własnej, w zależności jednak od uwarunkowań biznesowych, mogą one zostać również dalej odsprzedane. Wnioskodawca zamierza podjąć działania prawne, skutkujące odzyskaniem maksymalnie dużej części nabytych Wierzytelności z zamiarem uzyskania spłat przewyższających zaangażowane środki. Wierzytelności są wymagalne i nie są dotknięte wadami prawnymi. Wierzytelności mogą być wierzytelnościami własnymi zbywającego (dalej z osobna albo łącznie: „zbywający”), jak i nabytymi uprzednio przez Zbywającego od innego podmiotu. Nabycie wierzytelności przez wnioskodawcę następuje zasadniczo w ramach procedur przetargowych organizowanych przez szerokorozumiane instytucje rynku finansowego, jak również na skutek nawiązania kontaktów biznesowych przez niezależne podmioty, tj. wnioskodawcę oraz zbywających. (…)
Finalnie wnioskodawca nabywa i może nabywać następujące rodzaje Wierzytelności:
– które są dla danego zbywającego (np. banki, instytucje kredytowe) wierzytelnościami związanymi bezpośrednio z prowadzoną podstawową działalnością, jak udzielanie kredytów czy pożyczek (wierzytelności własne, dalej: „Grupa I”);
– które dla danego zbywającego stanowią przedmiot jego działalności gospodarczej polegającej na obrocie wierzytelnościami – tj. profesjonalne nabywanie we własnym imieniu i na własny rachunek wierzytelności w celu dalszej ich odsprzedaży z zyskiem (dalej: „Grupa II”);
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:
Czy w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym umowa sprzedaży wierzytelności w ramach Grupy II będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (czy wnioskodawca zobowiązany będzie do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych), czy też umowa ta będzie wyłączona od opodatkowania tym podatkiem? Wnioskodawca stanął na stanowisku, że działalność zbywcy wypełnia jednoznacznie przesłanki działalności gospodarczej. Tym samym z perspektywy zbywcy czynność sprzedaży wierzytelności w ramach działalności profesjonalnej będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przy czym ta sprzedaż, zarówno wierzytelności z Grupy I jak i Grupy II, będzie zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawy o VAT”). W konsekwencji, te umowy sprzedaży będą wyłączone od podatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b upcc. (…)
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
W świetle definicji towaru, nie ma podstaw do uznania, że wierzytelności z grupy II stanowią towar w rozumieniu ustawy o VAT. Nie można również uznać, że sprzedaż wierzytelności spełnia kryteriów dostawy towarów, wskazanych w treści art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Zauważyć należy, że pogląd analogiczny do powyższego został wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 czerwca 2019 r. w sprawie sygn. akt II FSK 677/17. Sąd wskazał w tym orzeczeniu, że sprzedaży wierzytelności nie można uznać za dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż wierzytelność jest prawem majątkowym, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 tej ustawy, który określa co należy rozumieć, na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem dostawy towarów.
W okolicznościach niniejszej sprawy przedstawionych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, skarżąca jednoznacznie wskazała, że cena zapłacona przez nią z tytułu nabycia wierzytelności (także z grupy II) będzie odpowiadać wartości rynkowej tych wierzytelności z dnia dokonania czynności. Wnioskodawca i zbywca wierzytelności – jak to zostało wskazane we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej – nie planują ustalać i wypłacać jakiegokolwiek innego wynagrodzenia jak np. premia, prowizja, czy dodatkowa cena. Skarżąca zaznaczyła, że umowa zawarta ze zbywcą nie będzie przewidywała jakichkolwiek dodatkowych świadczeń wnioskodawcy na rzecz zbywcy wierzytelności. W świetle powyższego nie ulega wątpliwości, że skarżąca, jako nabywca wierzytelności nie świadczy żadnych usług na rzecz zbywcy wierzytelności. Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego nie wynika, aby skarżąca podejmowała, bądź zamierzała podejmować jakiekolwiek działania noszące cechy świadczenia usługi na rzecz zbywcy. W stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym nie sposób dopatrzeć się również jakiegokolwiek wynagrodzenia uiszczanego przez zbywcę na rzecz skarżącego jako usługodawcy, tego strumienia pieniędzy, o którym mowa w wyroku w sprawie I FPS 5/11. (…)
W ocenie sądu, wbrew stanowisku strony skarżącej, nie ma podstaw do uznania, że sprzedaż wierzytelności stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT. W konsekwencji powyższego, zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT w ogóle nie dotyczy transakcji będącej przedmiotem pytania. Skoro zatem sporna transakcja nabycia wierzytelności przez skarżącą w ogóle nie jest objęta zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, to nie będzie ona korzystać z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem będzie ona podlegać opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a upcc.
Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30.11.2020 r., znak 0111-KDIB2-2.4014.226.2020.1.JS
Nabycie własności nieruchomości w drodze przysądzenia przez sąd własności nieruchomości dłużnika w zamian za wierzytelność w postępowaniu egzekucyjnym podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych
Wnioskodawca jest spółką, w której gmina posiada 100% udziałów. Dłużnikiem Wnioskodawcy jest była pracownica, zatrudniona w latach 1990-2013 r., która w okresie od 2004 r. do 5 marca 2013 r. dokonała kradzieży na szkodę Wnioskodawcy na łączną kwotę 233.585,94 zł. Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanym przez Sąd Okręgowy z dnia 5 grudnia 2014 r. została zasądzona od pozwanej pracownicy na rzecz Wnioskodawcy: kwota 233.585,94 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 4 marca 2013 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu w kwocie 10.137,00 zł. Po zaopatrzeniu nakazu zapłaty w klauzulę wykonalności Wnioskodawca złożył do komornika sądowego wniosek egzekucyjny, który następnie został poszerzony o egzekucję z nieruchomości. Wniosek dotyczył zabudowanej nieruchomości, której właścicielem (w 2/3 części) była dłużniczka. Po przeprowadzeniu przez komornika dwóch bezskutecznych licytacji (brak chętnych) Wnioskodawca w dniu 3 stycznia 2019 r. złożył wniosek do Sądu Rejonowego o przejęcie licytowanej nieruchomości na własność. W dniu 14 listopada 2019 r. zostało wydane postanowienie przez Sąd Rejonowy, na podstawie którego została przysądzona własność należącej do dłużniczki nieruchomości (w 2/3 części) na rzecz składającego wniosek o przejęcie na własność wierzyciela (Wnioskodawcy) za cenę nabycia 118.666,67 zł.
Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego, czy przejęcie udziału w nieruchomości należącego do dłużniczki, na podstawie postanowienia Sądu, przez wierzyciela egzekwującego – Wnioskodawcę, zgodnie z art. 984 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego na poczet długu jest objęte podatkiem od czynności cywilnoprawnych i czy należy z tego tytułu złożyć deklarację PCC-3.
Zdaniem organu podatkowego postanowienie, na podstawie którego została przysądzona rzecz Wnioskodawcy własność należącej do dłużniczki nieruchomości przeniosło prawo własności nieruchomości na Wnioskodawcę i ma takie same skutki jak umowa sprzedaży co powoduje, iż na Wnioskodawcy ciążył obowiązek w podatku od czynności cywilnoprawnych. Na Wnioskodawcy ciążył również obowiązek złożenia deklaracji PCC-3. Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika, oraz przypadków, o których mowa w ust. 1a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.