WYROKI SĄDOWE I INTERPRETACJE PODATKOWE

PDOP

1. Do wydatków z tytułu przeprawy promowej, z której korzysta pracownik Spółki wraz z samochodem osobowym, należy zastosować limit 25%

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4.09.2020 r. znak 0111-KDIB1-1.4010.174.1.2020.NL

Na rzecz kontrahentów zagranicznych ze Szwecji lub z Danii, wnioskodawca świadczy różnego rodzaju usługi. W związku ze świadczeniem ww. usług pracownicy wnioskodawcy wykorzystują samochody osobowe stanowiące własność wnioskodawcy. Samochody osobowe, wykorzystywane przez pracowników Spółki do celów działalności gospodarczej wnioskodawcy, mogą być również wykorzystywane do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą Spółki. Podczas podróży z Polski do Szwecji lub z Polski do Danii, pracownicy wnioskodawcy, w ramach wyboru optymalnej trasy podróży, korzystają wielokrotnie z przeprawy promowej jako pasażerowie zmotoryzowani.

Organ nie zgodził się z wnioskodawcą, że wydatki z tytułu przeprawy promowej nie stanowią wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego i nie powinny być objęte limitem kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o PDOP. Zdaniem wnioskodawcy, z uwagi na brak czynnego wykorzystywania, posługiwania się samochodem osobowym podczas przeprawy promowej należy uznać, iż kategoria wydatków z tytułu przeprawy promowej nie powinna być zaliczana do kosztów używania samochodu osobowego.

Zdaniem organu, przyjęty w orzecznictwie sposób interpretacji pojęcia „wydatków z tytułu używania samochodów”, wobec nieistnienia jego legalnej definicji, wskazuje na konieczność odwołania się do dyrektywy interpretacyjnej języka potocznego. Według słownika języka polskiego „używać” to „posługiwać się, stosować coś, korzystać, brać, przyjmować, robić z czegoś użytek, wykorzystywać”. Przytoczona definicja wskazuje zatem na aspekt czynny, skutek w postaci posługiwania się czymś lub robienia z czegoś użytku, wynikający z posiadania czegoś lub brania czegoś w posiadanie, nie odnosi się natomiast do przyczyn, podstaw uzyskania możliwości posługiwania się czymś, wykorzystywania czegoś. Tym samym, wydatki związane z używaniem samochodu osobowego to wydatki na posługiwanie się tym samochodem, wykorzystywanie go. Oznacza to, że do kosztów z tytułu używania dla potrzeb pracowników w celu odbycia podróży służbowej samochodu osobowego zaliczane są wszelkiego rodzaju wydatki eksploatacyjne (koszty zakupu paliwa, oleju napędowego, gazu), jak również inne koszty wynikające z używania samochodu do celów podróży służbowej jak np. opłaty za przejazd autostradami, mostami, opłaty parkingowe, opłaty za przeprawy promowe.

2. Po stronie Spółki nie powstaje przychód podatkowy z tytuł nieodpłatnego pełnienia funkcji przez niektórych członków Zarządu i Rady Nadzorczej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8.09.2020 r. znak 0111-KDIB1-1.4010.271.2020.1.SG

Akcjonariuszami wnioskodawcy są dwie osoby prawne:  Fundusz Inwestycyjny (dalej: Fundusz) oraz C. – spółka kapitałowa z siedzibą w Holandii. Fundusz został utworzony przez A. S.A. (dalej: Towarzystwo), która jest organem Funduszu, zarządza nim i reprezentuje go stosunkach z osobami trzecimi. Towarzystwo za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego zawarło umowę, w której przekazało spółce B. S.A. zarządzanie częścią portfela inwestycyjnego Funduszu i prowadzenie jego spraw. Z tytułu wykonywania umowy B. przysługuje wynagrodzenie.  Fundusz (tzn. reprezentujące go Towarzystwo) powołał dwóch z trzech członków Rady Nadzorczej wnioskodawcy, a C. powołało jednego członka Rady Nadzorczej, Fundusz powołał wszystkich (dwóch) członków Zarządu wnioskodawcy. Członek Rady Nadzorczej wnioskodawcy powołany przez C. otrzymuje wynagrodzenie z tytułu pełnienia tej funkcji, natomiast członkom Rady Nadzorczej powołanym przez Fundusz nie przyznano wynagrodzenia z tego tytułu. Członkom Zarządu wnioskodawcy nie przyznano wynagrodzenia z tytułu pełnienia tych funkcji. Członkowie Zarządu wnioskodawcy oraz członkowie jej Rady Nadzorczej powołani przez FIZAN są pracownikami B. Powyższe funkcje wykonują w ramach obowiązków służbowych wynikających z umowy o pracę z B., z tytułu której otrzymują wynagrodzenie od B.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z tym, że z tytułu pełnionych funkcji członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki nie otrzymują od Spółki wynagrodzenia, po stronie Spółki nie powstaje przychód podatkowy. Przepisy ustawy o PDOP nie zawierają legalnej definicji „nieodpłatnego świadczenia”. Niemniej jednak w orzecznictwie i doktrynie funkcjonuje utrwalone rozumienie tego pojęcia ,zgodnie z którym dla uznania danego świadczenia za nieodpłatne konieczne jest łączne wystąpienie następujących warunków:

• otrzymane świadczenie nie jest związane z jakimikolwiek kosztami, czy inną formą ekwiwalentu;

• świadczenie powinno mieć konkretny wymiar finansowy;

• wykonanie takiego świadczenia powinno następować kosztem majątku podmiotu świadczącego.

Wnioskodawca zauważył, że wykonywanie obowiązków członków Zarządu lub Rady Nadzorczej spółki akcyjnej nie stanowi czynności, które ze swej istoty lub co do zasady są wykonywane odpłatnie – w pełni dopuszczalną alternatywą jest nieodpłatne pełnienie tych funkcji. W sytuacji, gdy przepisy (i praktyka obrotu) dopuszczają zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne pełnienie tych funkcji, nie można przyjąć, że Spółka uzyskuje w związku z tym przysporzenie majątkowe o konkretnym wymiarze finansowym. Ponadto, ani po stronie osób pełniących funkcję członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej Spółki, ani ich pracodawcy (B.), w związku z pełnieniem tych funkcji nie dochodzi do uszczuplenia majątkowego, tzn. nie dokonują one świadczeń na rzecz Spółki kosztem swojego majątku. Wyklucza to możliwość uznania, że Spółka uzyskuje od tych podmiotów przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Organ uznał stanowisko za prawidłowe.

3. Odszkodowanie wypłacane pacjentowi przez szpital nie stanowi kosztów podatkowych

Wyrok WSA w Rzeszowie z 2.06.2020 r., sygn. akt: I SA/Rz 311/20

Sąd przyznał rację organowi podatkowemu, iż celem poniesionych przez szpital kosztów związanych z zasądzonymi przez sąd odszkodowaniami, zadośćuczynieniami, rentami wraz z ustawowymi odsetkami, a także zasądzonymi kwotami kosztów sądowych nie jest uzyskanie przychodu, ani zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, lecz zwolnienie się szpitala z zobowiązań. Wydatki takie nie spełniają zatem przesłanek, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP, warunkujących zaliczenie danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów.

W zaistniałym stanie faktycznym roszczenia uwzględnione przez sąd wynikały z błędnego wykonania przez personel szpitala świadczeń medycznych na rzecz pacjenta, które w sposób istotny i trwały wpłynęły na stan jego zdrowia. Nie sposób jest zatem racjonalnie uzasadnić, w jaki sposób zapłata zasądzonych świadczeń – choć niewątpliwie związana z funkcjonowaniem szpitala – miałaby przyczynić się do wzrostu poziomu jego przychodów lub zwiększenia szans na ich uzyskiwanie bądź na zachowanie lub zabezpieczenie przychodu.

Dodatkowo, do wypłaconych przez szpital kwot odszkodowania, renty oraz zadośćuczynienia wynikających z popełnionego błędu medycznego, czyli wadliwie wykonanej usługi medycznej, zdaniem sądu może mieć zastosowanie przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP wyłączający możliwość kwalifikacji takich odszkodowań do kosztów uzyskania przychodów. Użyte w tym przepisie pojęcie „wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług” odnosi się bowiem do każdego przypadku nienależytego wykonania obowiązków podatnika wynikających ze stosunku obligacyjnego, za które ponosi on odpowiedzialność, niezależnie od charakteru i zakresu tej odpowiedzialności.

4. Przekazanie majątku spółki na rzecz wspólnika w związku z jej likwidacją jest neutralne podatkowo

Wyrok WSA w Warszawie z 26.06.2020 r., sygn. akt: III SA/Wa 939/19

Sprawa dotyczyła przejęcia przez wspólnika majątku likwidacyjnego spółki w postaci wierzytelności z tytułu udzielonej temu wspólnikowi pożyczki.

W ocenie organu podatkowego spółka z tytułu wydania wspólnikowi wierzytelności uzyskała przychód na podstawie art. 14a ustawy o PDOP. Przychód z tytułu tej samej czynności (traktowanej przez organ podatkowy jako dwa odrębne zdarzenia prawne), zdaniem organu podatkowego powinien zostać rozpoznany także po stronie wspólnika – jako przychód z zysków kapitałowych.

Sąd nie podzielił tego zdania, uznał bowiem, że brak jest podstaw do twierdzenia, że spółka przekazująca majątek wspólnikowi w ramach procesu likwidacji osiąga jakąkolwiek korzyść majątkową, a w rezultacie uzyskuje przysporzenie stanowiące jej przychód – tym bardziej na tle zaistniałego stanu faktycznego, z którego wynika, że dochodzi do konfuzji – po obu stronach stosunku zobowiązaniowego staje właściwie ten sam podmiot.

Co więcej, wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 286 § 2 i 3 k.s.h. likwidacja spółki rodzi po stronie tej spółki obowiązek przekazania jej majątku wspólnikom. Z powyższego wynika, że spółka ma wobec wspólników zobowiązanie o charakterze niepieniężnym. Spółka przekazując wspólnikom (udziałowcom) składniki majątku zaspokoi ich roszczenia o przekazanie składników majątku. Nie jest to zatem sytuacja, o której mowa w art. 14a ust. 1 ustawy o PDOP, z którego wynika, że przez wykonanie świadczenia niepieniężnego podatnik „reguluje w całości lub w części zobowiązanie”. Z przepisu art. 14a ust. 1 ustawy o PDOP – w ocenie sądu – wynika bowiem, że dotyczy on spełnienia świadczenia niepieniężnego w miejsce świadczenia pieniężnego, do którego podatnik był zobowiązany. Wskazuje na to użycie sformułowania o „wysokości” zobowiązania oraz przykładowe wymienienie zobowiązania o charakterze pieniężnym („w tym z tytułu zaciągniętej pożyczki (kredytu), dywidendy, umorzenia albo zbycia w celu umorzenia udziałów (akcji)”).

Wobec tego, że przekazanie majątku w związku z likwidacją spółki nie stanowi wykonania świadczenia niepieniężnego w miejsce świadczenia pieniężnego, do którego dłużnik był zobowiązany, przepis art. 14a ust. 1 ustawy o PDOP w niniejszej sprawie nie może mieć zastosowania. Podobny pogląd został przedstawiony w wyroku WSA w Poznaniu z 2.10.2019 r. (sygn. akt: I SA/Po 387/19), prezentowanym w Podatkowym Przeglądzie Tygodnia z 24.01.2020 r.

Dodatkowo sąd stwierdził, że zaistnienie zdarzenia prawnego w postaci konfuzji wierzytelności nie wiąże się z uzyskaniem jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego przez wspólnika, tj. z otrzymaniem przez niego realnych, określonych wartości w sensie ekonomicznym. Wobec tego, nie można stwierdzić, że zdarzenie to może skutkować powstaniem przychodu po jego stronie.

PDOF

1. Przymusowe, nieodpłatne umorzenie obligacji bankowych przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny nie może być uznana przez podatnika jako strata ze źródła przychodu

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4.09.2020 r. znak 0115-KDIT1.4011.492.2020.1.MT

Wnioskodawca był posiadaczem obligacji wyemitowanych przez jeden z banków spółdzielczych. Bankowy Fundusz Gwarancyjny wydał decyzję o rozpoczęciu przymusowej restrukturyzacji Banku, w ramach której umorzone zostały obligacje wyemitowane przez Bank, w tym obligacje objęte przez Wnioskodawcę. Umorzenie nastąpiło nieodpłatnie.

Zdaniem wnioskodawcy, może on zaliczyć stratę poniesioną w związku z przymusowym umorzeniem obligacji do kosztów uzyskania przychodu. Papiery wartościowe są obejmowane lub nabywane w celu realizacji praw z nich wynikających lub w celu ich zbycia (na ogół odpłatnego). W tym celu ponoszone są wydatki na objęcie lub nabycie papierów wartościowych, w tym obligacji. Przymusowe umorzenie obligacji bez wynagrodzenia jest zdarzeniem, na które obligatariusz nie ma żadnego, choćby minimalnego wpływu. Strata poniesiona na przymusowym umorzeniu obligacji powinna być traktowana tak samo jak w przypadku analogicznej transakcji odpłatnej, ponieważ zgodnie z orzeczeniem TK  dnia 14 grudnia 2017 r. (sygn. K 36/15) jednostka nie może ponosić kosztów niezależnych od siebie działań władz publicznych. Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o PDOF dochodem ze zbycia papierów wartościowych jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów. Kosztami w stanie faktycznym, na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PDOF, będą wydatki poniesione na objęcie obligacji. W przypadku, gdy strata przewyższa przychód podatnik ponosi stratę na zbyciu papierów wartościowych.

Organ nie zgodził się z tym stanowiskiem. Jego zdaniem, w sytuacji opisanej we wniosku nie doszło do realizacji roszczeń wnioskodawcy jako obligatariusza (w szczególności, nie nastąpiła wypłata odsetek od obligacji ani dyskonta od obligacji Banku spółdzielczego). Wnioskodawca nie dokonał również odpłatnego zbycia obligacji na rzecz podmiotu trzeciego. Wnioskodawca nie uzyskał żadnych przychodów (żadnych przysporzeń majątkowych) związanych z obligacjami, ponieważ obligacje zostały nieodpłatnie umorzone. Wobec tego opisana sytuacja nie mieści się w zakresie zastosowania art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o PDOF, ani też w zakresie zastosowania art. 30b tej ustawy.

2. Wartość przedawnionego zobowiązania nie stanowi przychodu podatkowego dłużnika

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8.09.2020 r. znak 0115-KDIT2-2.4011.64.2017.9./S/ŁS

Wnioskodawczyni została zobowiązana przez Sąd Rejonowy w X. do zapłaty w postępowaniu upominawczym na rzecz P.  kwoty … zł.  Ponieważ strona pozwana nie wywiązała się z przyjętego na siebie zobowiązania, wierzyciel pierwotny S. S.A. zawarł z P. umowę przelewu wierzytelności, cedując na jego rzecz całość praw i obowiązków wynikających z umowy zawartej przez stronę pozwaną z wierzycielem pierwotnym. Wnioskodawczyni wniosła zarzuty do postanowienia i podniosła zarzut przedawnienia wierzytelności. Firma P. poinformowała Sąd Rejonowy, że wnosi o cofnięcie pozwu i umorzenie postępowania. Firma poinformowała Wnioskodawczynię, że uznała zarzut przedawnienia jako zasadny i stwierdziła, że rezygnuje z dochodzenia przedawnionego zobowiązania.

Zdaniem wnioskodawczyni, nie nastąpiło po jej stronie trwałe przysporzenie majątkowe i nie powstał przychód podlegający opodatkowaniu, tak jak to występuje w przypadku umorzenia przez bank. Tylko wierzyciel pierwotny miał podstawę prawną do wystawienia PIT-8C gdyby umorzył przedawnioną wierzytelność, a nie obecny wierzyciel. Istota instytucji przedawnienia sprowadza się do tego, że mimo rezygnacji przez nowego wierzyciela z dochodzenia przedawnionego długu, zobowiązanie nadal istnieje i dłużnik ma obowiązek wykonać ciążące na nim zobowiązanie, natomiast wierzyciel nie może dochodzić przymusowego jego wykonania. Z uwagi więc na fakt, że mimo przedawnienia zobowiązania dłużnik może to zobowiązanie wypełnić, jego korzyść majątkowa nie ma jeszcze charakteru trwałego w momencie przedawnienia. Wobec powyższego, w związku z przedawnieniem zobowiązania kredytowego, nie nastąpiło po stronie wnioskodawczyni trwałe przysporzenie majątkowe i nie powstał przychód podlegający opodatkowaniu, bowiem samo przedawnienie zobowiązania nie wywołuje zmiany charakteru zobowiązania na zobowiązanie bezzwrotne i nie powoduje powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o PDOF.  Zatem w tym przypadku nie wystąpił obowiązek wystawienia informacji PIT-8C przez firmę windykacyjną, a wnioskodawczyni nie uzyskała przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Organ zaakceptował stanowisko. Niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 lutego 2020 r. sygn. akt II FSK 808/18.

PROCES LEGISLACYJNY

Projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z projektem, zmienione mają zostać wzory deklaracji:

• PIT-4 – deklaracja roczna o zaliczkach na podatek dochodowy;

• PIT-8AR – deklaracja roczna o zryczałtowanym podatku dochodowym;

• PIT-11 – informacja o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy.