WYROKI SĄDOWE I INTERPRETACJE PODATKOWE
1. Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 04.02.2019 r., znak: 0115-KDIT1-1.4012.883.2018.1.BS
Opodatkowanie wypłaconego odszkodowania
Wnioskodawca nieprowadzący działalności gospodarczej, rozliczający podatek VAT jako osoba fizyczna z tytułu najmu, zawarł umowę przedwstępną sprzedaży lokalu niemieszkalnego, w której wskazano, że przeniesienie własności lokalu nastąpi do dnia 30 listopada 2017 r. Równocześnie zawarta została umowa na wykończenie tego lokalu oraz umowa najmu tego lokalu z operatorem prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie zakwaterowania. Umowa najmu przewidywała, że lokal zostanie przekazany operatorowi w momencie przekazania go wnioskodawcy przez dewelopera w zamian za czynsz płatny w okresach miesięcznych. Z uwagi na opóźnienia w procesie budowlanym zmianie uległ termin oddania lokalu, ustalono go na 30 września 2018 r. Zamiana wymagała aneksowania umowy przedwstępnej, umowy na wykończenie, umowy najmu. Zawarto również porozumienie między deweloperem, operatorem i wnioskodawcą, w którym ustalono, iż w związku ze zmianą postanowień ww. umów deweloper w okresie od dnia 1 lutego 2018 r. do ostatniego dnia miesiąca w którym zawarty zostanie akt notarialny obejmujący przeniesienie na wnioskodawcę własności ww. lokalu, comiesięcznie w terminie do 25. dnia każdego miesiąca będzie wypłacał Wnioskodawcy kwotę odszkodowania 1.451,18 zł stanowiącą równowartość miesięcznego czynszu najmu w kwocie netto powiększonej o kwotę VAT.
Wątpliwości wnioskodawcy dotyczyły tego, czy wypłacone odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Organ podatkowy uznał, że zgodę na tolerowanie określonej czynności (tj. przedłużające się prace budowalne i wykończeniowe lokalu, a w konsekwencji zmiana terminu świadczenia usług najmu), za które wnioskodawca otrzyma określoną kwotę pieniężną od dewelopera, należy traktować jako skonkretyzowane świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wpłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dlatego wypłata świadczenia pieniężnego przez dewelopera na rzecz wnioskodawcy, stanowi odpłatne świadczenie usług o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Kwota ta stanowi bowiem wynagrodzenie za te usługi i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
2. Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 01.02.2019 r., znak: 0112-KDIL1-2.4012.735.2018.2.PG
Zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia
Wnioskodawca produkuje urządzenia dla oczyszczalni ścieków, które w dalszej kolejności są przewożone na miejsce wyznaczone przez zleceniodawcę i tam następuje ich końcowy montaż, próbny rozruch urządzenia oraz szkolenie wyznaczonych do obsługi osób. Usługa transportu, montażu i szkolenia jest wliczona w cenę produktu i nie stanowi ona zasadniczego elementu świadczenia (do 10% wartości danego urządzenia).
Wnioskodawca powziął wątpliwości czy postępuje zgodnie z przepisami ustawy o podatku VAT w przypadku sprzedaży swoich wyrobów wraz z montażem bez rozdzielenia wartości produktu i montażu, nie stosując jednocześnie mechanizmu odwrotnego obciążenia wobec wyrobów gotowych.
Rozważał również, czy na fakturze powinien rozdzielić produkt i usługę montażu i szkolenia oraz zastosować do tych czynności mechanizm odwrotnego obciążenia zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT.
Organ podatkowy uznał, że w okolicznościach przedstawionych przez wnioskodawcę dostawa towarów stanowi element dominujący, natomiast pozostałe czynności związane z realizacją umowy, obejmujące montaż i szkolenie, prowadzą do wykonania świadczenia głównego. W niniejszym przypadku mamy do czynienia z jednym świadczeniem kompleksowym polegającym na dostawie towaru (urządzenia) sklasyfikowanego pod symbolem PKWiU 28.29.12.0. Dlatego sprzedawca nie powinien sztucznie rozdzielać realizowanego świadczenia na sprzedaż produktu i sprzedaż usługi montażu i szkolenia. Do przedmiotowej transakcji nie znajdzie zastosowania mechanizm odwrotnego obciążenia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT, gdyż odnosi się on tylko do świadczonych usług budowlanych, które są wymienione w załączniku nr 14 do ustawy. Nie znajdzie zastosowania również mechanizm odwrotnego obciążenia określony w art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, gdyż towary sprzedawane przez wnioskodawcę nie są wymienione w załączniku nr 11 do ustawy o VAT.
3. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18.01.2019 r., sygn. akt I FSK 493/17
Odliczenie VAT z pustych faktur
NSA rozpoznając skargę podatnika, któremu organy podatkowe odmówiły zwrotu podatku od towarów i usług w związku z tym, że faktury dokumentujące dostawę towarów okazały się fakturami pustymi.
W treści uzasadnienia skład orzekający uznał, że „Nie można zaakceptować stanowiska skarżącego, że przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego tylko z tego powodu, że faktury, które posiadał były poprawne pod względem formalnym. Jak słusznie podniósł organ w odpowiedzi na skargę kasacyjną, sama faktura VAT nie tworzy prawa do odliczenia podatku w niej wykazanego, gdyż zasadniczo przysługuje ono tylko wówczas, gdy podatek naliczony związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi tak w ujęciu przedmiotowym, jak i podmiotowym”.
Równocześnie Sąd przypomniał, że powyższa zasada nie ma charakteru bezwzględnie obowiązującego. Mianowicie „Wyjątkiem od tej zasady jest możliwość odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury, która nie odzwierciedla rzeczywistości, przez podatnika, który nie wiedział lub nie mógł wiedzieć, że uczestniczy w oszustwie podatkowym”.
4. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5.02.2018 r., sygn. akt I FSK 230/17
Do potwierdzenia otrzymania przez kontrahenta faktury korygującej wysłanej e-mailem wystarczy autoresponder
Rozpatrywana przez NSA sprawa dotyczyła skargi Spółki, która świadczy usługi najmu pojazdów samochodowych. Niejednokrotnie po wykonaniu usługi Spółka musiała obniżyć podstawę opodatkowania i obniżyć kwotę podatku należnego. W tym celu wystawiała swoim kontrahentom faktury korygujące. Faktury te były wysyłane za pośrednictwem poczty elektronicznej (e-mail). Podatnik nie zawsze otrzymywał od klienta e-mail zwrotny, który byłby potwierdzeniem odbioru. Spółka opierała się jednak na automatycznej informacji generowanej przez system informacyjny, która potwierdzała, że wiadomość dotarła do adresata (tj. potwierdzenie transmisji danych/autoresponder).
Powyższe prowadziło do uznania przez organy, że nie została spełniona przesłanka posiadania potwierdzenie otrzymania przez kontrahenta faktury korygującej (art. 29a ust. 13 ustawy o VAT).
Natomiast zdaniem NSA nie jest konieczny zwrotny e-mail potwierdzający odbiór takiej faktury korygującej. Wystarczy bowiem automatyczna informacja wygenerowana przez system informatyczny, że pismo dotarło na skrzynkę odbiorczą adresata. Jednakże, jak podkreślił NSA, w przypadku braku komunikatu z serwera poczty o przyjęciu pisma nie może świadczyć to, że po upływie określonego czasu wiadomość dotarła do adresata.
PROCES LEGISLACYJNY
Dyrektywa Rady (UE) 2018/1910 z dnia 4 grudnia 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do harmonizacji i uproszczenia niektórych przepisów w systemie podatku od wartości dodanej dotyczących opodatkowania handlu między państwami członkowskimi (Dz.U. UE L 311/3)
Magazyn call-off
Dyrektywa nowelizująca ma na celu m.in. ujednolicenie w całej UE reguł dotyczących magazynów call-off. Przepisy będą zasadniczo podobne do regulacji obowiązujących obecnie w polskiej ustawie o VAT w odniesieniu do magazynów konsygnacyjnych. Chodzi tu więc o magazyn, do którego podatnik z innego kraju członkowskiego dostarcza towary, które następnie są odbierane przez podatnika z kraju docelowego (uprawnionego do nabycia własności). Przemieszczenia towarów przez dostawcę nie uznaje się za tzw. WDT nietransakcyjne (czynność opodatkowaną).
Z brzmienia przepisów unijnych wynika, że w stosunku do obecnych polskich regulacji będzie istnieć kilka różnic, m.in.:
· towary będą musiały być pobrane przez odbiorcę w ciągu 12 miesięcy (obecnie są to 24 miesiące);
· towary nie będą musiały być przeznaczone jedynie do działalności produkcyjnej lub usługowej;
· magazyn call-off będzie mógł być prowadzony przez podmiot inny niż nabywający towary.
Przyporządkowanie transportu do jednej dostawy w łańcuchu
Dodatkowa regulacja będzie dotyczyć tzw. dostaw łańcuchowych, a więc takich w których te same towary są przedmiotem kolejnych dostaw oraz są wysyłane lub transportowane z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego bezpośrednio od pierwszego dostawcy do ostatniego klienta w łańcuchu. Utrzymano zasadę, że za tzw. dostawę ruchomą (której przyporządkowano transport) uznaje się dostawę dokonaną do podmiotu pośredniczącego (podatnika w łańcuchu, innego niż pierwszy, której odpowiada za transport).
Wprowadzono jednakże wyjątek, zgodnie z którym wysyłkę lub transport przypisuje się wyłącznie do dostawy towarów dokonanej przez podmiot pośredniczący, w przypadku gdy podmiot ten przekazał swojemu dostawcy numer identyfikacyjny VAT nadany mu przez państwo członkowskie, z którego towary są wysyłane lub transportowane.
Dokumentowanie dostawy wewnątrzwspólnotowych
Zastosowanie stawki 0% do dostaw wewnątrzwspólnotowych będzie wymagało, żeby nabywca był zidentyfikowany do celów VAT w państwie członkowskim innym niż państwo rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów oraz podał dostawcy ten numer identyfikacyjny VAT. Będzie to tzw. przesłanka materialna.
Dodatkowo korzystne opodatkowanie będzie wyłączone, jeżeli dostawca nie dopełni obowiązku złożenia informacji podsumowującej lub jeżeli złożona przez niego informacja podsumowująca nie zawiera prawidłowych informacji dotyczących dostawy, chyba że dostawca może należycie, w sposób odpowiadający właściwym organom, uzasadnić swoje uchybienie.
Zmiany powinny być wprowadzone przez państwa członkowskie do 1.01.2020 r.
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32018L1910&from=EN
